Bir özel hukuk uyuşmazlığının tarafı olan kişilerin, özgür iradeleriyle seçtikleri tarafsız ve uzman bir üçüncü kişinin (arabulucu) hakemliğinde, dava açılmadan önce veya dava açıldıktan sonra başvurdukları bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Arabuluculuk, uyuşmazlığın mahkeme dışı, hızlı ve kesin bir şekilde çözülmesini amaçlayan bir usul hukuku kurumudur.
Zorunlu Arabuluculuk : Bazı uyuşmazlıklar için mahkemeye dava açmadan önce arabulucuya gitme zorunluluğu vardır. Zorunlu arabuluculuk, bu uyuşmazlıklar açısından dava şartıdır. Yani, arabulucuya gitmeden açılan dava, dava şartı yokluğu nedeniyle reddedilir. Ticari davalar ve iş davalarına konu olan bazı talepler (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, maaşlar vb.) zorunlu arabuluculuk kapsamına alınmıştır.
İhtiyari Arabuluculuk : İhtiyari arabuluculuk, tarafların bir arabulucuya gitme zorunluluğu olmadığı halde uyuşmazlığın çözümü için dava açmadan önce arabulucuya başvurmayı tercih etmesidir. Taraflar üzerinde tasarruf edebilecekleri her türlü özel hukuk uyuşmazlığıyla ilgili ihtiyari arabuluculuk yoluna başvurabilir.
İşçi-işveren uyuşmazlıkları
Telif haklarından kaynaklanan tazminat ve alacak
Maddi-manevi tazminat
Borç-alacak ilişkisi
Sigorta koop.sorumluluğu – zarar tazmini
Mal rejimi
Nafaka
Kira alacağı
Zarar tazmini
Kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlık
Hisse devri
Sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklar
Miras taksimi
Ortaklığın feshi
Tahliye
Tapu iptali ve tescil
Ön alım hakkının kullanılması
Taşınmaz taksimi
Kat mülkiyetinden kaynaklanan uyuşmazlık
Taşınmaz devri
Ticari ortaklıktan ayrılma
Yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklar
Yerine getirme
Taşınır devri
Tüketici hukukundan kaynakalanan uyuşmazlık
Aile hukuku (nişan bozulması)
Ecrimisil – meni müdahale 1 telif haklarından kaynaklanan tazminat ve alacak
Haksız el atmanın önlenmesi – eski haline getirme
Maddi-manevi tazminat
Katılma alacağı
Taşınır iadesi
Tazminat ihtilafının giderilmesi
Diğer davalar (kamu düzenini ilgilendirmeyen ve cebri icraya elverişli konularda )